Отпорна (стабилна) личност значи повеќе отколку да се има силна личност. Вистинската сила нема врска со физичката способност, туку со нескротливата волја. Издржлива и силна личност не може да се откаже. Девет пати ќе падне и десет пати ќе стане, ќе си дозволи да доживее неуспех и ќе продолжи да гледа кон иднината полна со надеж.
Концептот на издржлива нескротлива личност првпат се појави во 80-тите години на минатиот век во областа на социјалната психологија. Сузана Кобаса, психолог од Универзитетот во Чикаго, сакала да открие што е тоа што одредени луѓе ги прави „посебни“. Луѓе кои не само што се способни подобро да го поднесуваат стресот, туку и оние кои учат од тешки и напорни ситуации.
„Човек што паѓа и станува е посилен од оној што никогаш не паднал“ – Виктор Франкл –
Во сложен и конкурентен свет како што е нашиот денес, не е доволно само да се биде брилијантен и талентиран. Мора да ги искористиме (и развиеме) сите наши ресурси и квалитети за да напредуваме на кое било поле и под какви било околности.
Питер Клауч, професор по применета психологија на Универзитетот Манчестер Метрополитен (ММУ) е лидер во проучувањето на стабилни (отпорни) личности и ментална цврстина. Во книгите како Развивање ментална стабилност, тој нуди алатки и психометриски тестови за да ги процени четирите димензии што ја сочинуваат оваа личност.
Она што на сите треба да им биде јасно е дека никој не се раѓа како стабилна личност. Ниту една од особините и предностите наведени подолу што го сочинуваат не постојат уште од раѓање. Тие се развиваат во текот на животот и се резултат на мислите и ставовите кои човекот ги усвојува и избира врз основа на искуства. Тие зависат и од личниот успех и од неуспехот.
- Самодоверба – способност да верувате во себе
Нема полош непријател од оној кој живее во нас. Нашата слика за себе е она што го одредува нашето однесување. Затоа, ако некој се гледа себеси како мал, кревок, ранлив и неодлучен, тој ретко ќе постигне нешто добро или ќе биде исполнет. Таквите луѓе тешко се соочуваат со предизвици, борби и тешкотии. Како што еднаш рече Ралф Валдо Емерсон, самодовербата е првиот чекор кон успехот и просперитетот. Можеме да го кажеме тоа на друг начин: нашиот живот е одраз на нашата самодоверба. За да веруваме во себе и во сопствената самодоверба, немаме друг избор освен да најдеме храброст да се соочиме со нашите стравови, да почнеме да ја негуваме нашата самодоверба и да се откажеме од ограничувачките ставови. Издржлива личност знае дека животот понекогаш е неизвесен. Меѓутоа, во услови на неизвесност, еластична и стабилна личност одбива да се предаде. - Поврзување со сопствените емоции
Отпорната и стабилна личност ги знае сопствените емоционални состојби. Тие редовно се поврзуваат со сопствените емоции за да се соочат и да се соочат со неволјата која ја носи нивната храброст. Тие знаат како да ги регулираат своите емоции, ако не им користат или им штетат. Ова дополнително значи дека, доколку се најде среде тешка ситуација, таа личност секогаш ќе се труди да постигне нови цели и да научи нешто ново користејќи ја сопствената интуиција, контролирајќи ги чувствата што не ѝ користат. - Соочување со предизвици без страв
Михаиљ Чиксентмихаиљи еднаш рекол: промените се дел од животот. Интегрирањето на промените го подобрува нашиот личен развој.
Сепак, сите знаеме дека предизвиците често доаѓаат со несакано трио: страв, стрес и анксиозност. Издржливите личности се карактеризираат со когнитивна флексибилност и способност да се толерира двосмисленоста. Нивната внатрешна визија, мирна и зрела, им овозможува да го гледаат предизвикот не како закана, туку како време во кое ја собираат својата внатрешна сила за да постигнат позитивен и ефективен отпор. - Посветеност кон себе и кон оние околу вас
Посветеноста на издржливите поединци оди подалеку од нив самите или личниот интерес. Една од главните карактеристики е нивната автентична општествена посветеност, нивното чувство за заедница и соработка. Оваа длабока желба за алтруизам и социјална поддршка често ги прави инспирација за другите. Всушност, самото нивно присуство и фокусираниот, опуштен став често во голема мера го намалува притисокот во околината. За егзистенцијалистичките психолози, отпорна стабилна личност е автентична личност, некој што гледа кон иднината со сигурност, ослободен од себичност и кој изразува желба за општо добро. Овој тип на личност се карактеризира со пристапи, особини и внатрешни процеси кои комбинираат решителност и издржливост. Ако не можеме да ги избереме нашите животни околности, можеме барем да се обидеме да работиме на нашите мисли, ставови, реакции и постапки. Можеби ќе не изненади колку нашите животи ќе се сменат.
