Априлскиот мирис на јоргованот е симбол на пролетта, а самото растение на многу начини го симболизира Велигден, најрадосниот христијански празник.
Речиси и да нема куќа која во дворот нема јоргован стар неколку децении, а кој како деца сите ги опивал со најубавиот мирис на светот.
Интензивен и силен мирис, кој не се заборава дури и ако не сте го почуствувале многу долго време.
Јоргованот ги има едни од најпрепознатливите пролетни цветови, а нашите предци некогаш го одгледувале поради лековитите својства.
Кои се лековитите својства на јоргованот
Многу луѓе веруваат дека јоргованот е токсично растение, но ниту една научна анализа не потврдила дека е навистина отровен за луѓето. Цветовите на јоргованот се јадат и можат да се користат во колачи или коктели.
Jоргованoт содржи минерали и амино киселини, а истражувањата потврдиле дека листовите и цветовите содржат 15 микро и макро елементи, од кои силициумот е најзастапен. Јоргованот содржи и иридоиди – најзастапените и најефикасните фитонутриенти кои растението ги произведува за своја самоодбрана и други соединенија како сесквитерпени и флавоноиди.
Листовите и плодовите на јоргованот се користат како средство за уништување и помагање за ослободување од цревните паразити, како тоник и против треска. Во случај на исеченици, чешање на кожата и други кожни заболувања, може да се подготви топла или ладна инфузија од јоргованот.
Од цвеќињата на јоргованот се прави масло кое се користи во парфемите, а од листовите е можно да се добијат зелени и кафени бои, додека од гранчиња може да се добие жолто-портокалова боја.
Многу е популарен во хомеопатијата, а често се користи и за лекување на ревматски заболувања. Исто така е корисен за лекување на дигестивни проблеми, како што е дијареа.
Кората на дрвото и кората на семето се користат за лекување на маларија, имено рекурентна маларија со симптоми на треска придружена со треперење и висока температура.
Листовите се користат за лекување на треска и болести на устата кај децата, конгестија на црниот дроб, проблеми со дигестивниот систем како што се цревата (лошо варење и празнење на дебелото црево, дијареа), респираторни проблеми (кашлица, бронхитис), треска, камења во бубрезите, висок крвен притисок.
Легендата за јоргованот
Според легендата, кога Го распнале Христа, Пресвета Богородица била обземена од болка и во плач, одела без цел, не знаејќи каде оди. Шетајќи под товарот на болката, таа седнала да се одмори под дрво полно со лисја, но без цвеќиња. Бидејќи била уморна заспала. Тогаш од дрвото лисјата почнале да паѓаат од дрвото и нежно ја покрија Пресвета Богородица за да ја стоплат.
Кога се разбуди Пресвета Богородица и беше топло. Ги виде лисјата на себе. Таа тогаш го погледна дрвото над неа кое беше целосно без лисја. Затоа не и беше ладно. Во тој момент го благослови дрвото:
„Биди благословено и миризливо засекогаш!“
Во еден миг дрвото се наполни со зелени лисја и за прв пат процвета со миризливи цвеќиња. И така до ден денес. Секогаш околу Велигден.
