Човечката библиотека, основана пред дваесетина години во Данска, им овозможува на луѓето кои волонтираат како „книги“ да комуницираат со „читателите“ кои имаат получасовни разговори со нив.
Организацијата за човекови библиотеки (Human Library Organization) е меѓународна непрофитна организација која е основана пролетта 2000 година. Оваа организација помага да се организираат настани каде луѓето се книги и каде што читателите можат да поставуваат прашања и да комуницираат со „книгите“ половина час. Целта е отворена комуникација и борба против предрасудите.
Човечката библиотека – Menneskebiblioteket е создадена во Копенхаген од Рони Абергел и неговиот брат Дани и колегите Асмa Мoуна и Кристофер Ерихсен. Книгите се всушност необични луѓе: тие можат да бидат дел од малцинство, различна националност, личност со генетско или психолошко нарушување и многу други.
Веб-страницата најдобро го објаснува концептот на човечка библиотека како „библиотека од луѓе“.
„Ние сме домаќини на настани каде што читателите можат да позајмуваат човечки суштества кои служат како отворени книги и имаат разговори до кои вообичаено не би имале пристап. Секоја човечка книга на нашата полица претставува група во нашето општество која често е изложена на предрасуди, стигматизација или дискриминација поради нивниот начин на живот, дијагноза, верување, попреченост, социјален статус, етничко потекло итн.”
Приказната за човечката библиотека започнува како проект во 2000 година на локален музички фестивал. Како што е опишано во есејот на Лена Римештад, „учесниците беа поканети да позајмат лице како отворена книга. Имало повеќе од 50 различни луѓе, вклучувајќи муслиман, новинар, навивачи на ривалските фудбалски клубови Брондби и ФК Копенхаген, полицаец, вработен на паркинг и Бенте, жена од Фритаун Кристијана [тогаш се сметала за „лоша“ населба] во Копенхаген. “
Основачот Рони Абергел вели: „Сите луѓе судат, па ние не сме тука да се предомислиме или да ви кажеме да не судите. Ние сме тука за да ви ги направиме достапни информациите во безбедно опкружување. Така можете сами да донесувате одлуки, но се надеваме дека ќе бидат подобро информирани одлуки. Врз основа на длабоко расудување, само по половина час внимателно размислување и откако ќе запознаете некого, ви дава шанса да не повредите некого. “
Иако човечката библиотека може да биде сместена во секој пријатен простор, таа го отвори своето прво постојано „складиште за книги“ во Копенхаген. Зградата и околната градина за читање им овозможуваат на книгите, библиотекарите и читателите да се сретнат и да разговараат на безбеден простор. Што се однесува до Читалната, таа е отворена за посетители во одбрани работни денови и викенди и служи „како постојан простор за разговор за различностите“.
Сличен концепт функционира и со Живата библиотека, иницијатива на Советот на Европа која започна во 2003 година, инспирирана од истиот музички фестивал во Данска.
„Работи како обична библиотека: посетителите можат да го прелистат каталогот со достапни наслови, да ја изберат книгата што сакаат да ја прочитаат и да ја позајмат на ограничено време. По читањето ја враќаат книгата во библиотеката и по желба позајмуваат уште една. Единствената разлика е што во Живата библиотека книгите се луѓе, а читањето се состои од разговори”, пишува на веб страницата.
Според Советот на Европа, Живата библиотека стана дел од нејзината програма во 2003 година, „а движечката сила зад нејзиното вклучување беше сознанието дека човековите права не можат да се бранат и промовираат само со законски текстови. Постои – денес повеќе од кога било во неодамнешното минато – потребата да се шири свеста на пошироката јавност за важноста на човековите права за структурата на нашите демократии и одговорноста на поединецот граѓанин во остварувањето на апстрактните човекови права во неговите или нејзините дневни интеракции“.
